Gruntem nazywamy zewnętrzną warstwę skorupy ziemskiej sięgającą do kilkudziesięciu metrów. Warstwa ta powstała w wyniku długotrwałego rozpadu (wietrzenia) różnego rodzaju skał i wymarłych organizmów – głównie roślinnych.
Każdy grunt składa się ze szkieletu mineralnego lub organicznego powstałego w wyniku procesów geologicznych oraz pewnej ilości powietrza i wody.
W zależności od sposobu powstania rozróżnia się grunty pochodzenia rodzimego i naniesione.
Obszar Polski w ponad ¾ swej powierzchni pokryty jest gruntami naniesionymi przez lodowce. Cechą charakterystyczną takich gruntów jest znaczna różnorodności i zmienności uwarstwienia oraz charakterystyczne ukształtowanie w postaci wzgórz i nizin.
Z uwagi na sposób powiązania poszczególnych ziaren grunty dzielimy na sypkie i spoiste, a ze względu na skład- na grunty jednorodne i niejednorodne.
W budownictwie grunty występować mogą w stanie:
- Rodzimym,
- Spulchnionym
- Zagęszczonym
Rezultatem spulchnienia gruntu jest wzrost objętości gruntu w stosunku do stanu przed spulchnieniem.
Stosunek objętości gruntu po spulchnieniu do objętości w stanie rodzimym nazywamy współczynnikiem spulchnienia gruntu.
Wartości współczynnika spulchnienia gruntu ma bezpośredni wpływ w robotach zmiennych na warunki pracy maszyn i ich obciążenie.
UWAGA
Przy ustalania ilości i rodzaju maszyn i środków transportowych do wykonania robót ziemnych przyjmuje się objętość gruntu w stanie spulchnionym.
Objawem zagęszczenia gruntu jest zmniejszenie się jego objętości w stosunku do stanu rodzimego lub spulchnionego.
Poprzez zagęszczenie gruntu uzyskujemy:
- Zwiększenie nośności gruntu,
- Zwiększenie stateczności skarp
- Zmniejszenie przepuszczalności wody.
Stopień zagęszczenia gruntu jest cechą gruntów niespoistych, zależy od wskaźnika porowatości gruntu, kształtu i ułożenia jego ziaren.
W celu umożliwienia określenia rodzaju gruntów oraz oceny stopnia trudności ich odspajania zastosowano podział gruntów na kategorie.
Liczne badania wykazały, że opór skrawania gruntu zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj gruntu, rodzaj i kształt narzędzie skrawającego oraz prędkość ruchu narzędzia. Zależność oporu skrawania od rodzaju gruntu, jego spoistości, uziarnienia i wilgotności stanowi podstawę podziału gruntów na kategorie
Kategoria I – Piasek suchy bez spoiwa, Gleba uprawna zaorana, Torf bez korzeni,
Kategoria II – Piasek wilgotny, Piasek gliniasty, pył i less wilgotny, Żwir z ziarnami do 25 mm,
Gleba uprawna z darnią, Nasyp z piasku, Torf z korzeniami o grubości do 30 mm
Kategoria III – Rumosz skalny zwietrzelinowy, Glina, glina ciężka, Mady i namuły rzeczne gliniane
Kategoria IV – Less suchy zwarty, Glina zwałowa z głazami do 50 kg, Bołupek miękki, Nasyp zleżały z gliny lub iły z gruzem tłuczniem, Grube otoczaki, Gruz ceglany z blokami do 50 kg,
Kategoria V – Glina zwałowa z głazami do 50 kg, Ił zwarty przewarstwiony łupkiem, Margle miękkie,
Miękka opoka kredowa, Iłołupek twardy lecz rozsypliwy, Zlepieńce słabo scementowane, Gips
Kategoria VI – Margiel średnio twardy, Opoka kredowa zwarta, Łupek średnio twardy nierozsypliwy, Wapień miękki, porowaty spękany, Tuf wulkaniczny częściowo sypki
Kategoria VII – Margiel twardy, Iłołupek twardy, Piaskowiec o spoiwie ilastym zwietrzały,
Kategorie od VIII do XVI – Różne skały do średnio twardych do bardzo twardych.
Przyjmuje się, że grunty zaliczane do kategorii I-IV mogą być urabiane poprzez odspajanie ich za pomocą krawędzi skrawających narzędzi roboczych maszyn. Taki rodzaj odspajania nazywa się skrawaniem, a pasmo gruntu odcięte w toku skrawania – skibą.
Grunty występujące w kategoriach wyższych można urabiać po uprzednim ich rozpulchnieniu innymi metodami, np. poprzez odstrzał lub specjalne narzędzia, jak młoty kruszące, zrywarki, itp.
W naszym katowickim biurze specjaliści doradzą Państwu jaki rodzaj maszyn dobrać do prac ziemnych biorąc uwarunkowanie terenu oraz występującą tam glebę. Zapraszamy w celu omówienia szczegółów i znalezienia najlepszego rozwiązania.
